ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο σεβασμός της ανθρώπινης προσωπικότητας των εργαζομένων αποτελεί συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα. Σύμφωνα με την οδηγία του Συμβουλίου 89/39l/EOK της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο εργοδότης έχει ένα καθήκον να μεριμνήσει για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.

Η παρενόχληση στην εργασία αποτελεί διάκριση λόγω φύλου, φυλής, θρησκείας, καταγωγής, γενετήσιου προσανατολισμού ή αναπηρίας και προστατεύεται από τη Νομοθεσία.

• Ν. 3304/ΦΕΚ 16/Α/27-1-2005 «Εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης ανεξαρτήτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού», σύμφωνα με τις οδηγίες 2000 /43/ ΕΚ και 2000/78/ΕΚ.
• Ν.3488/2006 «Εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση, στην επαγγελματική εκπαίδευση και ανέλιξη και στους όρους εργασίας και συνθήκες εργασίας» σε εναρμόνιση με την οδηγία 2002/73/ΕΚ, όπως συμπληρώθηκε από το νόμο 3896/2010 «Ίσες ευκαιρίες και ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στην απασχόληση»

Δεν υπάρχει ειδική πρόβλεψη για το φαινόμενο της παρενόχλησης στην Ελληνική νομοθεσία με αποτέλεσμα να ρυθμίζεται από τις Γενικές Διατάξεις του Αστικού Κώδικα περί προσβολής της προσωπικότητας.

Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Ο εργαζόμενος μπορεί ενδεικτικά να προβεί στα παρακάτω

• Να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης για υλική και ηθική βλάβη.
• Να κάνει αναφορά στο Σ.ΕΠ.Ε. και στο Συνήγορο του Πολίτη για επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε βάρος του εργοδότη του.
• Nα υποβάλει μήνυση/έγκληση για παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης (βάσει του Ν. 3304/2005).
• Nα υποβάλει μήνυση για άλλα αδικήματα (π.χ. εξύβριση, συκοφαντική δυσφήμιση, κλπ.).
• Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις απόλυσης, μπορεί ο εργαζόμενος να ασκήσει αγωγή για την ακύρωση της καταγγελίας της σύμβασης καθώς και να ζητήσει αποζημίωση λόγω εξαναγκασμού του σε παραίτηση.
• Σε συγκεκριμένες περιπτώσεις εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου ο εργαζόμενος μπορεί να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης.

Συχνές ερωτήσεις

• Μήπως χάσω την εργασία μου μετά την καταγγελία;

Με βάση το Άρθρο14“Λύση της σχέσεως εργασίας και της υπαλληλικής σχέσεως- Προστασία έναντι αντιποίνων”, απαγορεύεται η απόλυση καθώς και κάθε άλλη δυσμενής μεταχείριση όταν αυτή:

• Μήπως ο νόμος αφορά μόνο αυτούς που εργάζονται στο δημόσιο;

Το Άρθρο 17 “Πεδίο εφαρμογής” ορίζει ότι ο νόμος εφαρμόζεται σε εργαζόμενους/ες στο δημόσιο τομέα, στον ιδιωτικό τομέα, στα άτομα που ασκούν ελευθέρα επαγγέλματα, καθώς και στα άτομα που λαμβάνουν επαγγελματική εκπαίδευση.




• Πώς με προστατεύει ο νόμος;

Σύμφωνα με το Άρθρο 22 “Έννομη προστασία” κάθε άνθρωπος που θεωρεί ότι υπέστη παρενόχληση έχει το δικαίωμα να λάβει δικαστική προστασία και να προσφύγει στις αρμόδιες δικαστικές αρχές. Η άσκηση των δικαιωμάτων αυτών δεν επηρεάζει τις προβλεπόμενες προθεσμίες δικαστικής και διοικητικής προσφυγής. Ο νόμος προστατεύει τον/την εργαζόμενο/η ακόμα και αν έχει σταματήσει να εργάζεται εκεί όπου υπέστη την παρενόχληση.

• Αν με παρενοχλήσει και αρνηθεί ότι το έκανε, τότε τι γίνεται;

Σύμφωνα με το Άρθρο 24 “Βάρος απόδειξης” το άτομο που κατηγορείται ότι άσκησε παρενόχληση φέρει την ευθύνη να αποδείξει στο δικαστήριο ή σε άλλη αρμόδια αρχή, ότι δεν υπήρξε ούτε σεξουαλική παρενόχληση ούτε άλλη διάκριση. Η διαδικασία αυτή γίνεται ενώπιον των δικαστηρίων.

• Ποιος φορέας εποπτεύει την εφαρμογή του νόμου;

Με βάση το Άρθρο 25 “Φορέας παρακολούθησης και προώθησης της εφαρμογής της αρχής των ίσων ευκαιριών και της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε θέματα απασχόλησης και εργασίας” ορίζεται ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος από το 2010 αναλαμβάνει ως ανεξάρτητη Αρχή διευρυμένη αποστολή και επιλαμβάνεται υποθέσεων που εκκρεμούν ενώπιον δικαστηρίων ή δικαστικών Αρχών μέχρι την πρώτη συζήτηση στο ακροατήριο. Ο νόμος δίνει στον εργαζόμενο το δικαίωμα να απαιτήσει αποζημίωση καθώς και διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στην περίπτωση παραβίασης της αρχής της ίσης μεταχείρισης. Σε περίπτωση παραβίασης του νόμου προβλέπεται, εκτός των άλλων, και αξίωση για πλήρη αποζημίωση του θύματος, η οποία θα καλύπτει την υλική και ηθική βλάβη και κάθε θετική ζημία.